Bir elektrik panosunda topraklama şeması
TOPRAKLAMA - NEDEN ? NASIL ?
Topraklama, bir elektrik cihazında kazara meydana gelebilecek izolasyon hatalarında metal gövdenin elektriklenmesini önlemek amacıyla, bir iletken yardımıyla
bu gövdenin toprağa bağlanmasına denir.
Bu durumda topraklama hem kaçak akımı toprağa akıtır hemde '' kaçak akım üniteli '' otomatik sigorta yardımı ile devreyi keserek oluşabilecek bir tehlikeye karşı can ve mal güvenliğini sağlar.
HANGİ ELEMANLAR TOPRAĞA BAĞLANMALIDIR ?
Metalik gövdeli bütün elektrikli aletler (su ısıtıcı, fırın, buzdolabı, çamaşır makinesi, vs) Prizlerin topraklama klemensleri ve bütün devrelerin topraklama elemanlerı.
Bir binanın bütün demir doğrama aksamları, gaz, su
ve ısıtma boruları. Bir banyonun bütün metal aksamları
Dikkat ! İyi bir topraklama ancak "kaçak akım üniteli" otomatik sigorta ile beraber çalışırsa koruyucu olur.
Şemadaki Fransızca kelimelerin tercümesi :
Conducteur principal de protection:
Ana topraklama ( koruma ) kablosu
Liaison equipotentielle principale:
Ana eşdeğer potansiyel (topraklama) bağlantısı
Vers prise de terre: Topraklama elemanına doğru
Barette de coupure: Kesme ve topraklama direnci ölçme barası
Borne principale de terre: Ana topraklama klemensi
Liaison equipotentielle secondaire et terres des circuits electriques: Tali eşdeğer potansiyel (topraklama) bağlantıları
ve elektrik devreleri topraklamaları
TOPRAKLAMA - NEDEN ? NASIL ?
Topraklama, bir elektrik cihazında kazara meydana gelebilecek izolasyon hatalarında metal gövdenin elektriklenmesini önlemek amacıyla, bir iletken yardımıyla
bu gövdenin toprağa bağlanmasına denir.
Bu durumda topraklama hem kaçak akımı toprağa akıtır hemde '' kaçak akım üniteli '' otomatik sigorta yardımı ile devreyi keserek oluşabilecek bir tehlikeye karşı can ve mal güvenliğini sağlar.
HANGİ ELEMANLAR TOPRAĞA BAĞLANMALIDIR ?
Metalik gövdeli bütün elektrikli aletler (su ısıtıcı, fırın, buzdolabı, çamaşır makinesi, vs) Prizlerin topraklama klemensleri ve bütün devrelerin topraklama elemanlerı.
Bir binanın bütün demir doğrama aksamları, gaz, su
ve ısıtma boruları. Bir banyonun bütün metal aksamları
Dikkat ! İyi bir topraklama ancak "kaçak akım üniteli" otomatik sigorta ile beraber çalışırsa koruyucu olur.
Şemadaki Fransızca kelimelerin tercümesi :
Conducteur principal de protection:
Ana topraklama ( koruma ) kablosu
Liaison equipotentielle principale:
Ana eşdeğer potansiyel (topraklama) bağlantısı
Vers prise de terre: Topraklama elemanına doğru
Barette de coupure: Kesme ve topraklama direnci ölçme barası
Borne principale de terre: Ana topraklama klemensi
Liaison equipotentielle secondaire et terres des circuits electriques: Tali eşdeğer potansiyel (topraklama) bağlantıları
ve elektrik devreleri topraklamaları
Yukarıdaki şema ve açıklamaları Fransızca EntraidElec sitesinden tercüme edilmiştir. Entraidelec.com sitesinin içindekiler Creative Commons by-nc-sa sözleşmesiyle korunmuştur.
Eşdeğer Potansiyel Topraklama Nedir ?
Eşdeğer potansiyel topraklama, bir mekanda bulunan bütün metal elemanlar ve boruların topraklama sistemine bağlanması demektir. Örneğin :
- Sayaçtan önceki tüm su boruları
- Şehir gazı dağıtım sistemi boruları
- Genel ısıtma santrali
- Deplanmış gaz tankerleri
- Bir evin metalik olan kapı ve pencer çerçeveleri
Eşdeğer potansiyel topraklama kablosunun kesiti minimum 6 mm² veya en azından, ana topraklama kablosunun kesitinin yarısı kadar olmalıdır. Bu topraklama kablosunun metalik kısımlara bağlantısı özel kablo papuçlarıyla olmalıdır.
DİKKAT ! Su tesisat borularını, gaz tesisat borularını, ısıtma tesisat borularını ve kabloların metal koruma zırhlarını topraklama tesisatı olarak kullanmak kesinlikle yasaktır.
Eşdeğer potansiyel topraklama, bir mekanda bulunan bütün metal elemanlar ve boruların topraklama sistemine bağlanması demektir. Örneğin :
- Sayaçtan önceki tüm su boruları
- Şehir gazı dağıtım sistemi boruları
- Genel ısıtma santrali
- Deplanmış gaz tankerleri
- Bir evin metalik olan kapı ve pencer çerçeveleri
Eşdeğer potansiyel topraklama kablosunun kesiti minimum 6 mm² veya en azından, ana topraklama kablosunun kesitinin yarısı kadar olmalıdır. Bu topraklama kablosunun metalik kısımlara bağlantısı özel kablo papuçlarıyla olmalıdır.
DİKKAT ! Su tesisat borularını, gaz tesisat borularını, ısıtma tesisat borularını ve kabloların metal koruma zırhlarını topraklama tesisatı olarak kullanmak kesinlikle yasaktır.
Şemadaki Fransızca kelimelerin tercümesi :
Arrive d 'eau : Ana su borusu
Arrive de Gaz : Ana gaz borusu
Gaz : Gaz giriş
Eau chaude sanitaire : Sıcak su çıkış
Depart chauffage : Kalorifer çıkış
Retour chauffage : Kalorifer dönüş
Chaudiere : Isıtma kazanı
Liaison equipotentielle principale: Ana eşdeğer potansiyel (topraklama) bağlantısı
Vers prise de terre : Topraklama elemanına doğru
Barette de coupure: Kesme ve topraklama direnci ölçme barası
Borne principale de terre: Ana topraklama klemensi
Vers tableau de repartition: Dağıtım tablosuna gidiş
TOPRAKLAMA DİRENCİNİN MAKSİMUM DEĞERİ NEDİR ?
Topraklama direncinin bağlı olduğu şartlar :
1-Topraklama elektrodunun kesitine ve şekline.
2-Toprağın reziztivitesine. Bu reziztivite toprağın derinliğine, nemlilik
ve sıcaklık derecesine bağlıdır.
Emniyetli bir topraklama tesisatında olması gereken maksimum dirençi hesaplamak için iki elemana ihtiyaç vardır.
1- Müsade edilebilir maksimum gerilim ( Umax )
2- İzolasyon hatasında oluşacak kaçak akım, bu değer '' kaçak akım üniteli '' otomatik
sigortanın hassasiyeti ile sınırlıdır ( Ik )
Örnek :Umax = 50 voltIk = 500 mA
Bu şartlarda topraklama direncini hesaplarsak :
Rt = Umax / Ik = 50 / 0,5 = 100 ohm olur.
Arrive d 'eau : Ana su borusu
Arrive de Gaz : Ana gaz borusu
Gaz : Gaz giriş
Eau chaude sanitaire : Sıcak su çıkış
Depart chauffage : Kalorifer çıkış
Retour chauffage : Kalorifer dönüş
Chaudiere : Isıtma kazanı
Liaison equipotentielle principale: Ana eşdeğer potansiyel (topraklama) bağlantısı
Vers prise de terre : Topraklama elemanına doğru
Barette de coupure: Kesme ve topraklama direnci ölçme barası
Borne principale de terre: Ana topraklama klemensi
Vers tableau de repartition: Dağıtım tablosuna gidiş
TOPRAKLAMA DİRENCİNİN MAKSİMUM DEĞERİ NEDİR ?
Topraklama direncinin bağlı olduğu şartlar :
1-Topraklama elektrodunun kesitine ve şekline.
2-Toprağın reziztivitesine. Bu reziztivite toprağın derinliğine, nemlilik
ve sıcaklık derecesine bağlıdır.
Emniyetli bir topraklama tesisatında olması gereken maksimum dirençi hesaplamak için iki elemana ihtiyaç vardır.
1- Müsade edilebilir maksimum gerilim ( Umax )
2- İzolasyon hatasında oluşacak kaçak akım, bu değer '' kaçak akım üniteli '' otomatik
sigortanın hassasiyeti ile sınırlıdır ( Ik )
Örnek :Umax = 50 voltIk = 500 mA
Bu şartlarda topraklama direncini hesaplarsak :
Rt = Umax / Ik = 50 / 0,5 = 100 ohm olur.
Topraklama direncinin maksimum değerleri
| Ik (mA) | Umax = 25 volt için Rt (ohm | Umax = 50 volt için Rt (ohm) |
|
10 mA |
2500 ohm | 5000 ohm |
| 30 mA | 830 ohm | 1660 ohm |
| 300 mA | 83 ohm | 166 ohm |
| 500 mA | 50 ohm | 100 ohm |
| 650 mA | 38,5 ohm | 77 ohm |
Topraklama çeşitleri
ÜÇÜNCÜ METOD: Bu metod mevcut olan binalara topraklama çekmek için kullanılır.Topraklama elektrodu en az 2 metre derinliğe gömülmelidir.Gözetleme çukuru kapaklı olmalıdır. Buradan ölçümler yapılır ve bağlantının durumu incelenir.
BİRİNCİ METOD: 25 mm karelik Çıplak bakır kablo ile yapılan topraklama evin etrafını saracak şekilde yapılır, bir kemer şeklindedir.
İKİNCİ METOD: Evin, su, kanalizasyon, gaz tesisatları için açılan kanal içine döşenen 25mm karelik çıplak bakır kablo ile yapılan topraklamadır. Diğer borular ile topraklama kablosu arasında en az 20 cm mesafe olmalıdır.
