ELEKTRİK TESİSATÇILARINA TAVSİYELER
1- Toprak kaçak akım korumalı sigortalar kullanınız
Bir elektrik tesisatı, evinizde bulunan bütün elektrikli aletleri, problemsiz çalıştırmalıdır.
Daha projet aşamasında, günlük hayatı kolaylaştırıcı ve
konforlu etkenler göz önüne alınmalıdır. 4 numaralı tavsiyede göreceğiniz gibi bir evde konforlu ve emniyetli bir yaşam için
gerekli olacak minimum bir tesisata ihtiyaç vardır. 8 numaralı tavsiyede ise topraklamanın önemini göreceksiniz.
Dağıtım panosundaki ana şalter genellikle iki kutupludur ve
kaçak akım koruması ise 500 mA dir. Eğer ana şalterinizde
kaçak akım koruması yoksa panoya derhal ana şalterden sonra
bir veya iki adet kaçak akım korumalı şalter ilave etmelisiniz. Özellikle prizler, banyo mutfak tesisatları yüksek koruma
kapasiteli ( en az 30mA) kaçak akım devre kesicileri ile korunmalıdır.
Kaçak akım koruması hakkında daha fazla bilgi için
Diferansiyel koruma üzerine üzerine tıklayınız.
Daha projet aşamasında, günlük hayatı kolaylaştırıcı ve
konforlu etkenler göz önüne alınmalıdır. 4 numaralı tavsiyede göreceğiniz gibi bir evde konforlu ve emniyetli bir yaşam için
gerekli olacak minimum bir tesisata ihtiyaç vardır. 8 numaralı tavsiyede ise topraklamanın önemini göreceksiniz.
Dağıtım panosundaki ana şalter genellikle iki kutupludur ve
kaçak akım koruması ise 500 mA dir. Eğer ana şalterinizde
kaçak akım koruması yoksa panoya derhal ana şalterden sonra
bir veya iki adet kaçak akım korumalı şalter ilave etmelisiniz. Özellikle prizler, banyo mutfak tesisatları yüksek koruma
kapasiteli ( en az 30mA) kaçak akım devre kesicileri ile korunmalıdır.
Kaçak akım koruması hakkında daha fazla bilgi için
Diferansiyel koruma üzerine üzerine tıklayınız.
2- Her devrenin başlangıcını otomatik bir sigorta ile koruyunuz
Normlara uygun bir elektrik tesisatında, her devrenin
başlangıcında iki kutuplu ( faz + nötür )
bir koruma sigortası bulunur. Bu bir otomatik sigorta veya
kartuş sigortalı bir devre kecici olabilir.
Otomatik sigortalar işletme açısında büyük bir kolaylık sağlar.
başlangıcında iki kutuplu ( faz + nötür )
bir koruma sigortası bulunur. Bu bir otomatik sigorta veya
kartuş sigortalı bir devre kecici olabilir.
Otomatik sigortalar işletme açısında büyük bir kolaylık sağlar.
Kablo kesitlerine göre sigortaların maximum değerleri aşağıdadır
| Kablo Kesiti | Kartuşlu sigorta | Otomatik sigorta |
| 1.5 mm² | 10 A | 16 A |
| 2.5 mm² | 20 A | 25 A |
| 4.0 mm² | 25 A | 32 A |
| 6.0 mm² | 32 A | 38 A |
3-Her devreye bir koruma görevi veriniz
Her devre sadece bir görev yapmak için tesis edilmelidir.
Bütün devreye faz ve nötürle aynı kesitte olan bir topraklama
kablosu çekilmelidir.
Her devrede en fazla 5 adet paralel devre olmalıdır.
(5 adet priz , 5 adet ışık veya 5 adet elektrikli radyatör gibi )
Tesisat kablo renkleri :
Topraklama kablosu : İki renklidir, yeşil ve sarı dan oluşur
Nötür kablosu : Açık mavi
Faz kablosu:Genellikle kırmızı, kahverengi veya siyah kullanılır.
örnek devreler için bakır kablo kesitleri :
Işık devresi 1.5mm²
Priz devresi 16 A 2.5mm²
Su ısıtıcı devresi 2.5mm²
Çamaşır makinasi devresi 2.5mm²
Bulaşık makinası devresi 2.5mm²
Fırın devresi 4.0mm²
Isıtma devresi 2300 W a kadar 1.5mm²
Isıtma devresi 4600 W a kadar 2.5mm²
Bütün devreye faz ve nötürle aynı kesitte olan bir topraklama
kablosu çekilmelidir.
Her devrede en fazla 5 adet paralel devre olmalıdır.
(5 adet priz , 5 adet ışık veya 5 adet elektrikli radyatör gibi )
Tesisat kablo renkleri :
Topraklama kablosu : İki renklidir, yeşil ve sarı dan oluşur
Nötür kablosu : Açık mavi
Faz kablosu:Genellikle kırmızı, kahverengi veya siyah kullanılır.
örnek devreler için bakır kablo kesitleri :
Işık devresi 1.5mm²
Priz devresi 16 A 2.5mm²
Su ısıtıcı devresi 2.5mm²
Çamaşır makinasi devresi 2.5mm²
Bulaşık makinası devresi 2.5mm²
Fırın devresi 4.0mm²
Isıtma devresi 2300 W a kadar 1.5mm²
Isıtma devresi 4600 W a kadar 2.5mm²
4-Bir tesisattaki priz ve ışık devre adetlerine dikkat ediniz
Aşağıdaki tabloda sadece minimum güçteki bir ev için devre
adetleri verilmiştir.
Daha fazla güç ve konfor için, projelendirilme safhasında yeni hesaplar yapılmalıdır.
adetleri verilmiştir.
Daha fazla güç ve konfor için, projelendirilme safhasında yeni hesaplar yapılmalıdır.
| Ev bölümleri |
Sabit ışık devresi |
16A priz | 16A özel priz |
16 veya 20A priz veya buat |
32A priz veya buat |
| Oturma odası | 1 | 5 | 0 | 0 | 0 |
| Yatak odası | 1 | 3 | 0 | 0 | 0 |
| Mutfak | 1 | 4 | 1 | 1 | 1 |
| Banyo | 1 | 1 | 1 |
0 |
0 |
| Giriş-hol | 1 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| Wc | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Diğer bölümler | 1 | 1 | 0 | 0 | 0 |
5-Bütün elektrikli aletleri ve prizleri kesinlikle topraklama tesisatına bağlayınız.
Bütün elektrik prizlerinde muhakkak topraklama tesisatı olmalıdır.
16 A lik prizlerde ise çocukların emniyeti için priz delikleri kapaklı mekanizmaya sahip olmalıdır.
-Çamaşır makinası 16 A lik priz
-Bulaşık makinası 16 A lik priz
-Sadece bir tek fırın 16 A lik priz
-Endüstriyel fırın 32 A lik priz veya bağlantı buatı
-Diğer bütün aletler 16 A lik priz
Unutmayınız ! iyi bir topraklama ancak '' kaçak akım üniteli '' otomatik sigorta ile beraber çalışırsa koruyucu olur.
16 A lik prizlerde ise çocukların emniyeti için priz delikleri kapaklı mekanizmaya sahip olmalıdır.
-Çamaşır makinası 16 A lik priz
-Bulaşık makinası 16 A lik priz
-Sadece bir tek fırın 16 A lik priz
-Endüstriyel fırın 32 A lik priz veya bağlantı buatı
-Diğer bütün aletler 16 A lik priz
Unutmayınız ! iyi bir topraklama ancak '' kaçak akım üniteli '' otomatik sigorta ile beraber çalışırsa koruyucu olur.
6-Banyo elektrik tesisatı için öngörülen yönetmeliklere uyunuz
Banyo elektrik tesisatı, banyodaki 3 volüm gözönüne alınarak tasarlanmalıdır.
Volüm 1 : Hemen küvetin üstünde kalan boşluk, yerden
yüksekliği 2,25m dir. Ayrıca küvetin altında kalan boşluk
fakat bir şartla buraya ulaşmak için herhangi bir alete ihtiyaç
olmayacak.
Bu volüm için müsade edilen elektrikli aletler IP x 4 koruma
sınıfına sahip olmalıdır. Örneğin elektrikli su ısıtıcısı plastik
borularla bağlanmış olacak ve 30 mA lik kaçak akım korumalı
bir otomatik sigorta ile korunacaktır.
Volüm 2 : Küvetin 60 cm uzağındaki hacimdir ve yerden yüksekliği 2,25m dir. Bu volüm için müsade edilen elektrikli
aletler IP x 3 koruma sınıfına sahip olmalıdır. Elektrikli su
ısıtıcısı plastik borularla bağlanmış olacak ve 30 mA lik kaçak
akım korumalı bir otomatik sigorta ile korunacaktır.
Traş makinesi için izolasyon transformatörlü bir prize müsade edilebilir.
Volüm 3 : Volüm 2 den 2,40 m uzaklıkdaki hacimdir ve
yerden yüksekliği tavana kadardır. Bu volüm için müsade
edilen elektrikli aletler IP x 1 koruma sınıfına sahip olmalıdır. Elektrikli su ısıtıcısı plastik borularla bağlanmış olacak ve
30 mA lik kaçak akım korumalı bir otomatik sigorta ile korunacaktır. Topraklı ve suya karşı korumalı aydınlatma armatürleri bu volüme monte edilebilir.
Dikkat ! metal duylu ve sadece kablo uçlarından sarkan
ampullerin kullanılması yasaktır
Volüm 1 : Hemen küvetin üstünde kalan boşluk, yerden
yüksekliği 2,25m dir. Ayrıca küvetin altında kalan boşluk
fakat bir şartla buraya ulaşmak için herhangi bir alete ihtiyaç
olmayacak.
Bu volüm için müsade edilen elektrikli aletler IP x 4 koruma
sınıfına sahip olmalıdır. Örneğin elektrikli su ısıtıcısı plastik
borularla bağlanmış olacak ve 30 mA lik kaçak akım korumalı
bir otomatik sigorta ile korunacaktır.
Volüm 2 : Küvetin 60 cm uzağındaki hacimdir ve yerden yüksekliği 2,25m dir. Bu volüm için müsade edilen elektrikli
aletler IP x 3 koruma sınıfına sahip olmalıdır. Elektrikli su
ısıtıcısı plastik borularla bağlanmış olacak ve 30 mA lik kaçak
akım korumalı bir otomatik sigorta ile korunacaktır.
Traş makinesi için izolasyon transformatörlü bir prize müsade edilebilir.
Volüm 3 : Volüm 2 den 2,40 m uzaklıkdaki hacimdir ve
yerden yüksekliği tavana kadardır. Bu volüm için müsade
edilen elektrikli aletler IP x 1 koruma sınıfına sahip olmalıdır. Elektrikli su ısıtıcısı plastik borularla bağlanmış olacak ve
30 mA lik kaçak akım korumalı bir otomatik sigorta ile korunacaktır. Topraklı ve suya karşı korumalı aydınlatma armatürleri bu volüme monte edilebilir.
Dikkat ! metal duylu ve sadece kablo uçlarından sarkan
ampullerin kullanılması yasaktır
Topraklama direncinin maksimum değerleri
| Ik (mA) | Umax = 25 volt için Rt (ohm | Umax = 50 volt için Rt (ohm) |
|
10 mA |
2500 ohm | 5000 ohm |
| 30 mA | 830 ohm | 1660 ohm |
| 300 mA | 83 ohm | 166 ohm |
| 500 mA | 50 ohm | 100 ohm |
| 650 mA | 38,5 ohm | 77 ohm |
7-Banyo tesisatında eşdeğer topraklama bağlantısına dikkat ediniz
Banyo eşdeğer potansiyel topraklama bağlantısı
Eşdeğer potansiyel topraklama, bir mekanda (banyoda volüm1-volüm2- volüm3) bulunan bütün metal elemanlar ve boruların topraklama sistemine bağlnması demektir.
Örneğin :
- Sayaçtan önceki tüm su boruları
- Şehir gazı dağıtım sistemi boruları
- Genel ısıtma santrali
- Depolanmış gaz tankerleri
- Bir evin metalik olan kapı ve pencer çerçeveleri
Eşdeğer potansiyel topraklama kablosunun kesiti minimum 6 mm² veya en azından, ana topraklama kablosunun kesitinin yarısı kadar olmalıdır.
Bu topraklama kablosunun metalik kısımlara bağlantısı özel kablo papuçlarıyla olmalıdır.
Şemadaki Fransızca kelimelerin tercümesi :
Arrive d 'eau : Ana su borusu
Arrive de Gaz : Ana gaz borusu
Gaz : Gaz giriş
Eau chaude sanitaire : Sıcak su çıkış
Depart chauffage : Kalorifer çıkış
Retour chauffage : Kalorifer dönüş
Chaudiere : Isıtma kazanı
Liaison equipotentielle principale: Ana eşdeğer potansiyel (topraklama) bağlantısı
Vers prise de terre : Topraklama elemanına doğru
Barette de coupure: Kesme ve topraklama direnci ölçme barası
Borne principale de terre: Ana topraklama klemensi
Vers tableau de repartition: Dağıtım tablosuna gidiş
Eşdeğer potansiyel topraklama, bir mekanda (banyoda volüm1-volüm2- volüm3) bulunan bütün metal elemanlar ve boruların topraklama sistemine bağlnması demektir.
Örneğin :
- Sayaçtan önceki tüm su boruları
- Şehir gazı dağıtım sistemi boruları
- Genel ısıtma santrali
- Depolanmış gaz tankerleri
- Bir evin metalik olan kapı ve pencer çerçeveleri
Eşdeğer potansiyel topraklama kablosunun kesiti minimum 6 mm² veya en azından, ana topraklama kablosunun kesitinin yarısı kadar olmalıdır.
Bu topraklama kablosunun metalik kısımlara bağlantısı özel kablo papuçlarıyla olmalıdır.
Şemadaki Fransızca kelimelerin tercümesi :
Arrive d 'eau : Ana su borusu
Arrive de Gaz : Ana gaz borusu
Gaz : Gaz giriş
Eau chaude sanitaire : Sıcak su çıkış
Depart chauffage : Kalorifer çıkış
Retour chauffage : Kalorifer dönüş
Chaudiere : Isıtma kazanı
Liaison equipotentielle principale: Ana eşdeğer potansiyel (topraklama) bağlantısı
Vers prise de terre : Topraklama elemanına doğru
Barette de coupure: Kesme ve topraklama direnci ölçme barası
Borne principale de terre: Ana topraklama klemensi
Vers tableau de repartition: Dağıtım tablosuna gidiş
TSE’nin Yapı Malzemeleri Yönetmeliği kapsamında Onaylanmış Kuruluş olarak atandığı yeni alanlardan en önemlisi kablolarla ilgili atamadır. Enstitümüz, sektörümüzün yurtdışına ihtiyaç duymadan konuyla ilgili tüm test gerekliliklerine cevap verecek laboratuvar alt yapısını kurup akreditasyonunu da tamamlayarak TS EN 50575 “Güç, kontrol ve haberleşme kabloları-inşaat işlerinde genel uygulamalar için yangın gerekliliklerine tepki vermeye tabi” standardında, Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (305/2011/AB) kapsamında Sistem 1 Onaylanmış Kuruluş ve Sistem 3 Onaylanmış Laboratuvar olarak atandı. TSE böylece, TS EN 50575 “Güç, kontrol ve haberleşme kabloları” kapsamında ülkemizin ilk ve tek Onaylanmış Kuruluşu oldu.
8-Elektrik malzemelerinin kalitesine dikkat ediniz
Bütün elektrik malzemeleri, kablolar, devre kesiciler, sigortalar, borular, anahtarlar, prizler, şalterler v.s. TSE damgasını taşımalıdırlar.
Can ve mal güvenliği açısından bu konu çok önemlidir.
Türk standardları Enstitüsü
https://www.tse.org.tr/tr/Default.aspx
adresinden güncel haberleri izleyebilirsiniz.
Güç, kontrol ve haberleşme kablolarında onaylanmış ilk kuruluş
FOTOVOLTAİK SİSTEMLERDE TSE GÜVENCESİ
9-Elektrik tesisatlarınızı yönetmeliklere uygun olarak yapınız
Elektrik tesisatları "Bayındırlık ve İskan Bakanlığının-Enerji bakanlığının" nın hazırladığı yönetmelikler doğrultusunda yapılmalıdır. Bu yönetmeliklere uygun yapılmayan elektrik
tesisatları hem can hemde mal güvenliği açısından çok tehlikeli sonuçlar doğurabilir.
Gerekli bilgileri ilgili bakanlıkların veya Elektrik Mühendisleri odası
sitelerinden bulabilirsiniz.
http://www.emo.org.tr/
https://www.csb.gov.tr/birimfiyat/